Συχνά ακούμε αντικρουόμενα στοιχεία σε σχέση με τις βιταμίνες. Την κατάσταση ξεκαθαρίζει το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ, που στην ιστοσελίδα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του αναφέρεται πώς «μία πολυβιταμίνη την ημέρα αποτελεί εξαιρετική διατροφική ασφάλεια ζωής».
O κλινικός διαιτολόγος – βιολόγος Χάρης Δημοσθενόπουλος, προϊστάμενος του Διαιτολογικού Τμήματος στο Λαϊκό Νοσοκομείο, μας εξηγεί τα νεότερα δεδομένα για την αξία των βιταμινών.

Τα πάνω-κάτω έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια στο θέμα των βιταμινών, των ιχνοστοιχείων και των άλλων διατροφικών συμπληρωμάτων. Έπειτα από δεκαετίες αμφισβητήσεων και αντικρουόμενων ευρημάτων, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως ναι μεν τα συμπληρώματα δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την υγιεινή διατροφή, αλλά ούτε και η υγιεινή διατροφή από μόνη της αρκεί για να τροφοδοτήσει τον οργανισμό με όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται!

Αυτήν ακριβώς τη διαπίστωση παραθέτουν οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ στις διατροφικές συστάσεις που έχουν αναρτήσει στην ιστοσελίδα της Σχολής Δημόσιας Υγείας.
«Μία πολυβιταμίνη την ημέρα, και ίσως λίγη πρόσθετη βιταμίνη D, είναι ένας τρόπος ώστε να είναι κανείς σίγουρος ότι προσλαμβάνει όλα τα απαραίτητα για την υγεία του θρεπτικά συστατικά», γράφουν. Προσθέτουν, όμως, πως αυτό δεν σημαίνει ότι καταργείται η υγιεινή διατροφή ή ο περίφημος «κανόνας των 5-την-ημέρα» (αντιστοιχεί στις δύο σαλάτες και στα τρία φρούτα που συνιστάται να τρώμε καθημερινά για να προασπίζουμε την υγεία μας). Απλώς, λένε, πρέπει να ακολουθούμε τις επιταγές της υγιεινής διατροφής και επιπλέον να παίρνουμε μία πολυβιταμίνη την ημέρα!

Oι επιστήμονες του Χάρβαρντ σπεύδουν να προειδοποιήσουν να μην το παρακάνουμε, διότι ναι μεν μία πολυβιταμίνη και λίγη βιταμίνη D μπορούν να καλύψουν τα κενά του ημερήσιου διαιτολογίου μας, αλλά σε «μεγαδόσεις» μπορεί να έχουν συνέπειες στην υγεία. Γι’ αυτό και πρέπει να καταναλώνουμε τις ποσότητες που ορίζονται από τις ΣΗΔ (είναι οι Συνιστώμενες Ημερήσιες Δόσεις και κάθε πολυβιταμίνη αναγράφει τι ποσοστό καλύπτει από τη ΣΗΔ κάθε θρεπτικού συστατικού που περιέχει).

Πώς όμως κι άλλαξαν γνώμη οι ειδικοί και πλέον «παντρεύουν» υγιεινή διατροφή και βιταμίνες ως την υπέρτατη λύση για να έχει ο οργανισμός μας ό,τι χρειάζεται προκειμένου να λειτουργεί ομαλά; Η απάντηση, ως φαίνεται, είναι διπλή. Από τη μια, είναι απολύτως τεκμηριωμένο πως οι περισσότεροι κάτοικοι της Δύσης δεν τρέφονται πλέον υγιεινά, συνεπώς μοιραία δεν προσλαμβάνουν όλα τα συστατικά που χρειάζονται. Από την άλλη, είναι εξίσου τεκμηριωμένο πως στην εποχή μας τα φρούτα και λαχανικά, κυρίως τα συμβατικής καλλιέργειας, δεν είναι εξίσου θρεπτικά με τους μακρινούς… προγόνους τους, οι οποίοι αναπτύσσονται σε φυσιολογικούς χρόνους, σε καθαρό χώμα, με φυσικό τρόπο, δίχως χημικά, φυτοφάρμακα και ορμόνες.

Στην πραγματικότητα, μελέτες έχουν δείξει ότι από το 1970 έως σήμερα, λόγω της μαζικής γεωργικής παραγωγής και της έντονης χρήσης φυτοφαρμάκων, φρούτα και λαχανικά έχουν παρουσιάσει σημαντική μείωση στην περιεκτικότητά τους σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Oι ντομάτες θερμοκηπίου, λ.χ., έχουν λιγότερο λυκοπένιο και βιταμίνη C ακόμη και κατά 40%.

Του λόγου το αληθές απέδειξε πριν από τέσσερα χρόνια μελέτη του Πανεπιστημίου Κρήτης, που έδειξε ότι οι Έλληνες τρώνε μεν πολύ, αλλά… «υποσιτίζονται», διότι τα τρόφιμα που προτιμούν έχουν μειωμένη θρεπτική αξία!

Στη μελέτη αναλύθηκαν στοιχεία από περισσότερους από 500 άντρες και γυναίκες, ηλικίας 18 έως 75 ετών, και διαπιστώθηκαν τα εξής:

·Το 91% των αντρών και το 95% των γυναικών δεν καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες φυλλικού (ή φολικού) οξέος, επειδή δεν τρώνε αρκετά φυτικά τρόφιμα (κυρίως λαχανικά και όσπρια).

·Oι μισοί άντρες και το 39% των γυναικών καταναλώνουν λίγη βιταμίνη Α, περισσότεροι από ένα στα τρία άτομα και των δύο φύλων λιγοστή βιταμίνη Ε και το 20% ανεπαρκείς ποσότητες βιταμίνης C, ακριβώς επειδή γυρνούν την πλάτη στα φυτικής προέλευσης τρόφιμα.

·Περισσότεροι από έξι στους δέκα άντρες και γυναίκες δεν τροφοδοτούν τον οργανισμό τους με αρκετό ασβέστιο, επειδή μετά τα 18 τους χρόνια αρχίζουν να αποφεύγουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

·Το 94%(!) των αντρών υπερκαταναλώνει σίδηρο, επειδή τρώει πάρα πολύ κρέας και προϊόντα κρέατος – το ίδιο και το 37% των γυναικών.

Εάν, συνεπώς, ζούσαμε σε έναν ιδανικό κόσμο και τρεφόμασταν ιδανικά, θα τρώγαμε ό,τι χρειαζόμαστε για τη διαφύλαξη της υγείας. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, όμως, αυτό δεν επιτυγχάνεται για όλα τα θρεπτικά συστατικά ούτε για όλες τις πληθυσμιακές ομάδες. Γι’ αυτό και τα διατροφικά συμπληρώματα έχουν θέση στην καθημερινότητά μας.

Με μερικές προϋποθέσεις όμως: αφενός να τα παίρνουμε μόνο έπειτα από συνεννόηση με τον γιατρό ή τον διαιτολόγο μας, αφετέρου σε δόσεις που δεν θα υπερβαίνουν τις συνιστώμενες. Και αυτό, διότι ορισμένα συμπληρώματα αντενδείκνυνται σε ορισμένους ανθρώπους αναλόγως με το ιατρικό ιστορικό τους, άλλα ενδέχεται να αλληλεπιδράσουν με φάρμακα που τυχόν παίρνει κανείς και κάποια είναι επικίνδυνα σε υπερβολικά μεγάλες δόσεις – γι’ αυτό, εξάλλου, έχουν οριστεί και τα ανώτατα συνιστώμενα όρια.

Link: Σχολή Δημόσιας Υγείας Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, http://www.hsph.harvard.edu/ nutritionsource/ what-should-you-eat/vitamins/
κείμενο που δημοσιεύτηκε στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ των ΝΕΩΝ

http://www.tanea.gr/taxydromos/article/?aid=4576702